مناجات نامه‌ی خواجه عبدالله انصاری

مناجات‌های خواجه عبدالله انصاری، آکنده از شور و حیرت و وجد و حال است. ناله‌های یک روح در زیر تازیانه‌های سهمگین سلوک از مناجات‌های خواجه به گوش جان می‌رسد. خواجه این مناجات‌ها را از روی شاعری و قافیه سنجی و نثر مسجع نگفته است، بلکه این‌ها نجواهای درونی یک روح طوفان‌زده است، روحی گرفتار آمده در گرداب حیرت، بهت‌زده از عظمت خدا و شکوه و جلال ذات.
راز و نیازهای خواجه عبدالله انصاری، دریایی از حکمت، معرفت و نکات دقیق اجتماعی، دینی، دنیوی، فردی، عرفانی، اخلاقی و ایمانی می‌باشد که برای هدایت بشریت، توسط مردی بزرگ و ممتاز که درجات عرفان و کمالات انسانی را تا آخرین پایه طی کرده، ساخته شده است.
مناجات‌نامه‌های محکم و پندآموز خواجه عبدالله انصاری، حاصل تراوشات مغز یک انسان والاست که آن چنان به درجه‌ی عروج رسیده که هیچ همتایی ندارد، و حکایت از روح دقیق و جست و جوگر پیر هرات است که در لابلای دورترین نقاط افکار انسان نفوذ کرده و راه حق و حقیقت را نمایان می‌سازد. در نزد اهل دل، هنگام خواندن مناجات‌نامه‌ی پیر هرات، چنان شور و ولوله‌ای ایجاد می‌شود که روح را به پرواز در می‌آورد و در این فضای خروشان به هر سو که می‌خواهد می گشاید. مناجات‌نامه‌های خواجه عبدالله انصاری، از آثار منثور فاخر و تأثیر گذارنده که حاکی از درون سوزناک عارفی جگر سوخته است که در این مناجات‌ها پرده از احوال درون خویش بر میدارد و با پروردگار خویش به گونه‌ای لب به سخن می‌گشاید که گویی خدا معشوق، و او عاشقی شیفته است و همین امر، به دلنشینی و جذابیت مناجات‌ها می‌افزاید.