اصحاب ایرانی رسول الله صلی الله علیه وسلم

آثار مکتوب بسیاری به زندگانی و شرح‌حال یاران باوفای پیامبر صلی الله علیه وسلم اختصاص یافته است. اما تمرکز بر ملیت آنان کمتر به چشم می‌خورد. استاد عبدالرشید تریز مطالب این کتاب را به سه بخش مجزا تقسیم بندی کرده است؛ بخش نخست، کلیات پیرامون اصحاب رسول‌الله(ص) می‌باشد. سپس در بخش دوم به ارتباط میان اعراب و ایرانیان می‌پردازد. و در نهایت در بخش سوم و بخش اصلی کتاب؛ به ذکر نام و مشخصات و شرح حال یاران فارس‌تبار رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وسلم پرداخته است.

جایگاه یارانِ پیامبر صلی الله علیه وسلم نزدِ مسلمانان بسیار رفیع و ارزشمند است. تا جایی که هرگاه بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود و صلوات فرستاده می‌شود، ذکر و یاد و سلامی هم بر یاران و اصحاب او افزوده می گردد. شناخت و آگاهی از آنان و نحوه تعامل آنان با رسول الله صلی الله علیه وسلم و با آموزه‌های دین مبین اسلام خود الگویی برای همه مسلمانان خواهد بود.
افتخار همراهی و همدلی با رسول‌الله صلی الله علیه وسلم مانند درجه‌ای ارزشمند و والا بر دوش همه اصحاب ایشان می‌درخشد و همه اقوام و ملیت‌ها آرزومند هستند که نماینده‌ای در میان اصحاب از اجداد آنان وجود می‌داشت.

کتاب ارزشمند "اصحاب ایرانی رسول‌الله صلی الله علیه وسلم" یکی از آثار ماندگار، نفیس و گران‌مایه حضرت مولانا عبدالرشید تریز است که در موضوع خود منحصر‌به‌فرد می‌باشد و البته به‌نظر می رسد این کتاب گرانقدر اولین کتابی است که در زبان فارسی درباره اصحاب ایرانی به نگارش در آمده است.

اصحاب کلمه ای که برای یاران همراهان آخرین پیامبر، حضرت محمد صلی الله علیه وسلم، به یک اسم خاص تبدیل شده است. جمعی که صفحات زرین جاودان کلام رب العالمین، مملو از مدح و ستایش آنهاست؛ گروهی که بدون شناخت آنها، شناخت بسیاری از آیات قرات دشوار می نماید. 

واژه ای که به محض شنیدن آن افرادی وفادار و فداکار، از هواهای نفسانی گسسته و به خدا پیوسته، از اعراب ساده و بادیه نشین با آداب و رسومی عربی که برای استحکام و پیشرفت اسلام و گسترش عدالت و انسانیت از جان و مال خویش گذشتند، در ذهن آدمی ترسیم می گردد. اما این واژه ی گران سنگ مختص اعراب نمی باشد، هرچند که اکثریت را آنان تشکیل دادند اما اصحابی غیر عرب بودند که در رکاب امر پیامبر، دمی از تلاش بار نایستادند اما متاسفانه به دلیل نپرداختن مورخین و محققین به آنها به فراموشی سپرده شده اند.